به گزارش تجسمی آنلاین، با وجود آنکه سال 2019 بر اساس داده‌های اطلاعاتی و گزارش‌های مالی که آرت بازل و یو‌بی‌اس منتشر کردند، سال رونق جهانی هنر و نمایشگا‌های بزرگ هنری بود اما ویروس کرونا به یک باره بازار اقتصادی هنر را فرو ریخت.  در سال 2019 فروش نمایشگاه‌های هنری جهان و آرت‌فرها به 16.6 میلیارد دلار رسیده بود و گالری‌داران با تکیه بر این نمایشگاه‌ها بیش از 40 درصد درآمد بازار هنر را به دست آوردند.

از ماه مارس سال 2020 (اسفند 98) که آرت‌فر تفاف (Tefaf Maastricht) در هلند با آزمایش مثبت یک  گالری‌دار به ویروس کرونا، چهار روز زودتر تعطیل شد و پس از لغو این رویداد هنری، حداقل 25 گالری‌دار و بازدیدکننده گزارش کردند که علائم کرونا را دارند، تقریبا تمامی آرت‌فرها بین‌المللی تعطیل و یا به شکل آنلاین برگزار شدند.

اما اکنون در حالی که کشورها برنامه‌های واکسیناسیون را اجرا می‌کنند اما بیشتر رویدادهای مهم بین‌المللی جهان هنر که برای ماه‌های ابتدایی سال 2021 برنامه‌ریزی شده‌ بودند یا قبلاً به تعویق افتاده‌اند یا به قالب‌های آنلاین و فضاهای کوچک‌تر و مطمئن‌تر کوچ کرده‌اند.

نمایشگاه ارکو (ARCO) مادرید زمان برگزاری خود را از فوریه (بهمن) به جولای (تیر) تغییر داده است. آرت فریز لس آنجلس امسال مکان برگزاری خود را از استودیوی پارامونت تغییر داده و برای اطمینان از همه‌گیری در چندین مکان کوچک‌تر در این شهر برگزار می‌شود. آرت‌فر تفاف همانند آرت بازل هنگ کنگ از زمان سنتی خود مارس (اسفند) به ماه می (اردیبهشت) منتقل شده است. آرت فریز نیویورک اگرچه همچنان اعلام کرده که زمان معمول خود را در ماه می (اردیبهشت) حفظ خواهد کرد، اما لیست گالری‌‌داران خود را دو سوم کاهش داده و مکان برپایی خود را نیز به منهتن منتقل کرده است.

فرصتی برای گالری‌داران منطقه‌ای

اما جریان ناپایداری که همه‌گیری کرونا برای هنر رقم زد باعث شده است برخی از گالر‌های کوچک در جهان یا به طور کامل و یا موقت بسته شوند اما برخی از کارشناسان هنر معتقدند که در حال حاضر رویدادهای هنری منطقه‌ای و فعالیت‌های محلی می‌تواند راه‌گشای گره اقتصادی هنر باشند.

آلن سروایس (Alain Servais)، یک مجموعه‌دار مستقر در بروکسل که قبل از همه‌گیری، معمولاً سالانه در 15 آرت‌فر شرکت می‌کرد در این باره می‌گوید که بحران کرونا فرصتی را برای رویدادهای منطقه‌ای کوچک‌تر فراهم کرده است.

او قصد دارد در اوایل فوریه (بهمن) در آرت روتردام در هلند شرکت کند، رویدادی که ویترین گالری‌های اروپای شمالی و هنرمندان نوظهور این منطقه است. اما هنوز شکل برگزاری این رویداد نیز مشخص نشده زیرا آرابلا کوبرگ، سخنگوی آرت روتردام، گفته که اعلامیه هفته آینده دولت هلند در مورد محدودیت‌های همه‌گیر می‌تواند منجر به تعویق این رویداد تا جولای (تیر) شود.

سروایس در همین رابطه گفت: "اگر گالری‌داران بر نمایشگاه‌های محلی تمرکز خوبی داشته باشند، جایگاه آنها در میان علاقمندان به هنر محفوظ است و من خیلی نگران آنها نیستم."

او با این وجود معتقد است: "نمایشگاه‌های بزرگ بین‌المللی نیز امسال بیشتر در معرض دید قرار می‌گیرند. اگرچه مردم کمتر سفر می‌کنند اما این نمایشگاه‌ها برای موفقیت خود باید اعتمادسازی کنند."

این لرزه بزرگ در صحنه اقتصاد هنر و برپایی نمایشگاه بین‌المللی در حالی اتفاق می‌افتد که بسیاری از گالری‌ها هزینه‌های هنگفت این نمایشگاه‌ها را هم زیر سوال می‌بردند.

ماریان بوسکی (Marianne Boesky) گالریست مستقر در نیویورک در این باره گفت: "در سال 2017 ما در 12 نمایشگاه هنری بزرگ شرکت می‌کردیم زیرا احساس می‌کردم که باید در این رویدادها حضور داشته باشیم؛ اما آنها در حال حاضر خیلی گران شده‌اند. وقتی من به درآمد خود در مقایسه با هزینه‌های اضافی در آرت‌فرها نگاه می‌کنم، به سختی می‌توانیم از پس انجام آنها بر بیایم. "

برنامه بوسکی در سال 2021 به حضور حدود شش نمایشگاه در اروپا، ایالات متحده و آسیا کاهش یافته است اما با این وجود او نگرانی‌های دیگری نیز دارد: "ما از انجام این برنامه مطمئن نیستم زیرا به نظر می‌رسد هر دو هفته یکبار برنامه‌های ‌ما و یا آنها تغییر می‌کند."

خانم بوسکی می‌گوید که او انتظار ندارد که صحنه نمایشگاهی هنر زودتر از ماه سپتامبر (شهریور) با حالت عادی بازگردد. این زمان می‌تواند همزمان با برپایی آرت‌فر Armory نیویورک و آرت فریز لندن و آرت‌فر فیاک در پاریس باشد.

سنت‌شکنی دوباره آرت بازل

اما مدل آزمایشی برپایی نمایشگاه‌های حضوری بزرگ در ماه ژوئن (خرداد) در آرت بازل سوئیس برگزار می‌شود. رویدادی که در سال‌های اخیر به عنوان یکی از رقابت‌های مورد علاقه اکثر مجموعه‌داران بین‌المللی هنر تبدیل شده است. این نمایشگاه حضوری که معمولاً در حدود 290 گالری‌دار با حدود 90 هزار مخاطب داشت، سال گذشته لغو و به یک قالب آنلاین تبدیل شد.

حالا مارک اشپیگلر، مدیر جهانی هنر بازل اعلام کرده: "اگر برنامه‌های جدید واکسیناسیون به سرعت در مسیر درست خود پیش روند و ما شاهد رفع محدودیت‌های سفر باشیم، دوست داریم که در ماه می (اردیبهشت) آرت بازل هنگ کنگ و در ژوئن آرت بازل سوئیس را برگزار کنیم و این بازگشت عظیمی برای دنیای هنر و بازار هنر است."

اگرچه اشپیگلر امیدوار به این برنامه است اما خود او نیز ذکر می‌کند: "این امید ماست، اما تنها سناریوی ما نیست."

حالا این موضوع پیش می‌آید اگر آرت بازل با مهمانی‌های پر زرق و برق خود برگزار شود، آیا افراد مهمی از مجموعه‌داران، کیوریتورها و مشاوران هنری نیز آمادگی دارند در این رویداد شرکت کنند و یا مجاز به پرواز در سراسر جهان برای حضور در این رویداد هستند؟

هدر فلو، مشاور هنری مستقر در نیویورک در این رابطه، گفت: "همانطور که دوست دارم در ژوئن (خرداد) در آرت بازل حضور داشته باشم، دوست ندارم تا زمانی که کرونا بیشترین خطر را دارد در نمایشگاهی شرکت کنم. من تا زمان پایین آمدن سطح خطر، پیشنهاد نمی‌کنم مخاطبان در یک نمایشگاه شرکت کنند. اگرچه تعداد کمی از افراد از خرید آنلاین هنر لذت می‌برند، اما با این وجود هیچ‌کس کرونا را نمی‌خواهد. "

نیکولاس بارتا، یک مجموعه‌دار مستقر در وین که پس از بازدید از آرت‌فر تفاف سال گذشته به شدت به بیماری کرونا مبتلا شد، گفت که او در ماه مارس (اسفند) به فکر بازدید از آرت دوبی در امارات متحده عربی است، اما هیچ برنامه‌ای برای نمایشگاه‌های حضوری دیگر ندارد.

وی گفت: "من بعد از آرت‌فر تفاف احساس بدی داشته‌ام. در اروپا  نمایشگاه‌ها بسیار بزرگ و بیش از حد شلوغ هستند. من یکبار کرونا گرفتم اما این ویروس در حال جهش است و شما هرگز نمی‌دانید چه اتفاقی در پیش است."

با این وجود برخی از کارشناسان هنر معتقدند امسال نیز وضعیت هنر و برپایی نمایشگاه‌های هنری ناپایدار خواهد بود همانگونه که جاش بائر (Josh Baer)، مفسر و مشاور بازار هنر در خبرنامه آنلاین تأثیرگذار خود بائر فکست (Baer Faxt) پیش‌بینی کرده که "اولین نمایشگاه هنری واقعی در سال 2021" آرت بازل میامی در ماه دسامبر (آذر) خواهد بود. او حتی پیش‌بینی کرده که مجموعه‌داران هنری از همه چیز آنلاین خسته شده‌اند و رکورد نمایشگاه‌های آنلاین نیز در پیش است.