شروینکندری: مخفیگاه، گذر واژه ایست برای پیدایش آنچه که فرای ذهن بشر صورت میگیرد. در این نمایشگاه بر اساس زندگی واقعی، وقایعی به تصویر در آمده که به صورت نقاشی، ویدئو آرت و اینستالیشن مفهوم های متفاوتی را با مخاطبان خود در میان میگذارد.
کنوته وستر هنرمندیست که موضوعات مجموعه های شخصی اش را از وقایع موجود در زندگی حقیقی الهام میگیرد و آنهارا در قالب مستند و اثر های نقاشی و اینستالیشن به اجرا در میآورد. هنرمند سوئدی متولد 1977 تاریخ پر فراز و نشیب سیاسی کشورش را به گونه ایی به تصویر در میآورد. دو حذب متضاد و در مقابل هم را به نحوی به نمایش میگذارد. حذب کمونیست که فشار برای روی آنها بوده و سوسیالیست که در تاریخ سوئد بسیار مورد بحث است. از دیگر مباحثی که باید در نظر داشت، در آثار نقاشی شخصیت اصلی داستنش که مادر بزرگش بوده و نام او هرور در زبان سوئدی به معنی کوشش است، پیرو فمنیست ها بوده و در ارتباط با حقوق زنان بسیار فعالیت کردهاست. نکته قابل توجه اینست که این موارد چگونه در این رویداد ایفای نقش می کنند.
در استیتمنت این نمایشگاه که به قلم کیوریتور مهمان مهرداد قاسم خان نوشتهشده، آمده است: کنوته وستر متولد 1977 در اوما سوئد، فارق التحصیل هنرهایزیبا از آکادمی هنرهایزیبای اوما و ژوهانسبورگ است. تا بحال نمایشگاههای متعددی در نیویورک، اسکاندیناوی، آمریکای جنوبی و ترکیه برگزارکرده.
وستر با دیدگاهی که بر پایه نگاه مستند گونهاش به پدیدههایی چون مهاجرت و معضلات سیاسی دارد، خلق آثاری را پیش میگیرد که مرزی برای استفاده از رسانه در آن مطرح نیست و وستر برای فرم و مفهوم هنرش از آنها استفاده میکند.
این آثار محصول مشترک تجربه زیسته خود هنرمند و اتفاقاتی است که وی را مجبور به خلق این آثار میکند. این آثار همچون یادگارانی است از کسانی که این اتفاقات را خود رقم زدند: و اکنون در میان ما حضور ندارند تا آن اتفاقات را شرح دهند. هنر وستر به دور از مختصات بومی و منطقهایی است. چراکه موضوعهایی که وی بر آن تمرکز میکند دغدغههای امروزی جهان، چون مهاجرت و نژاد پرستی است. انسانی که او در مقابل ما مجسم میسازد همه در برابر معضلی بزرگ قرار دارند. نگاه او تنها یک نگاه سوم شخص و راوی ساده و ساکت در برابر آنهاست.
هدف از برپایی این نمایشگاه نگاهی دوباره به گزیده ای از آثار وی در متن جامعه ایران است، چراکه وضعیت انسانی که وی را می توان راوی آن تلقی کرد، بی شباهت به دغدغههای امروز ما نیست.
در بخش نمایش ویدئو آرت، سه ویدئو به نمایش در آمدهاست. مورد اول مربوط به اینستالیشن، نحوه ساخت و داستان پشت آنست که توسط مهاجران و کودکانی که در پناهگاهها زندگی میکنند با شاخ و برگ درختان ساخته میشود. فیلم دوم سرگذشت و زندگی یکی از این مهاجران را شامل میشود که در حال حاضر در کشورهای مختلف همانند آن مشاهده میشود. ویدئو سوم زندگی و سختی و سرگذشت انسان ها را از نگاه حیوان سگ به تصویر در آوردهاست. روزمرگی که تا سرحد جنون زندگی بشر را تهدید میکند و نگاه ملتمسانه یک سگ برای در خواست کمک از انسانها جهت برداشتن جنازه ی هم نوعش، که با بی تفاوتی انسانها مواجه خواهد شد.

همانطور که پیشتر اشاره شد نحوه ساخت اینستالیشن در یک فیلم 8 دقیقهایی به نمایش گذاشته شده. اینستالیشن با متریال برنز به اجرا درآمده و در وسط گالری بین سطونهای چوبی قرار گرفتهاست. هنرمند سعی بر این دارد حس کودکان مهاجر و پنهانی آنها را به گونه ایی نشان دهد.
آنچه در این نمایشگاه قابل فهم است اشاره به پنهان ماندن شخصیت انسانها بوده که امروزه جامعه با آن مواجه شده. حجم عظیمی از بدون عنوانهایی که نمیتوانند نام و نصب خود را به زبان بیاورند. در اصل این نمایشگاه پیرو اکران فیلمی بوده است که پیشتر در چهارشنبه مورخ2 مرداد 1398 با عنوان فرزند نامشروع در خانه هنرمندان اکران شده.
در این نمایشگاه نیز 5 اثر از مجموعه آثارش که در فیلم فرزند نامشروع جزئی از پلان های فیلم بوده به نمایش گذاشته شده . این فیلم 57 دقیقهایی بر اساس داستان واقعی زندگی مادر بزرگش است که در کودکی هنرمند برای او تعریف شده. وستر بعدها داستان را باز سازی کرده و این آثار را خلق و سپس در قالب یک فیلم درآوردهاست. باید به این مورد اشاره کرد، سوئد کشوری است پر از داستانهای تاریخی و اسطوره هایی که مردمش پیرو آنها هستند. کنوته وستر نیز از این قائله مستثنا نبوده و با داستانهای واقعی موجود در تاریخ به روایت گری در قالب تصویر پرداختهاست.

وستر هنرمندیست توانمند. بیشتر آثارش را با آبرنگ کشیده، همچنین 5 اثر حاضر در گالری طراحان آزاد آبرنگ هستند. اوهنرمندیست اعتراضی و به سبک و سیاق اکسپرسیونیست ها کار میکند. رنگ را خوب میشناسد ولی اغلب سیاه و سفید کار میکند. استفاده از رنگ سیاه اولین مرحله اشاره به فمنیست و حتی فضای مذهبی مسیحیت در جامعه هنرمند دارد. برای نمایش هیجانات درونی اش از خطوط بهترین بهره را بردهاست تا حسش را به بیننده القا کند. بیشتر آثارش به شکل داستان به هم مرتبط هستند.کنتراست جایگاه ویژه ایی برای او دارد. گاهی همچون فلش یک دوربین عکاسی نگاه مخاطب را در گیر فرایند شکل گیری اثر میکند. فرایندی که حرکت و پویای با خود به همراه داشته. به این معنی است که تمام عناصری که کامل کننده اثر او هستند نقش مهمی را ایفا میکنند. چشم ها در آثار او به نقطه ایی خیره مانده که اشاره به رخداد خارج از متن دارد. اشاره به فردایی که از آن مطلع نیستند. فیگور های در حال حرکت و چرخش، مبحث چرخه زندگی را به میان میآورد. چرخه علت و معلول که در داستان فرزند نامشروع به خوبی قابل درک است. در این روایت هنرمند از شمایل و فضاهای فرمالیستی بهره فراوان گرفته. این فیلم ترکیبی از نقاشی های کنوته وستر و سکانسهای آرشیوی بوده نقطه مشترک موجود در هر دو استفاده از اِلمان صلیب در اسکلت داخلی ساختمانها، اسکلهها، فیگور بالرین موزیکال روی میز و حتی ستون سایه بان بازار میوه فروشها در فیلم بوده که نشان از آیین مذهبی آن کشور داشته. در واقع صلیب به نماش درآمده ایستادگی در برابر مشکلات را نشان میدهد، همچنین اشاره به اعتقادات مذهبی و ناجی آن ها دارد. در ادامه میتوان بیتوجهی به حقوق زنان را شاهد بود. همچنین در فیلم فرزند نامشروع مخاطب متوجه زندگی دو قشر متفاوت کارگر و سرمایه دار می شود. در دو جبه مختلف و در تضاد با یکدیگر، در اصل دیدگاه سیاسی و رویکرد هنرمند را به نمایش میگذارد.
نمایشگاه مخفیگاه که بار معنایی بسیاری با خود در پی دارد، نکات سوال برانگیزی را نیز شامل می شود که نمی توان از آن ها چشم پوشی کرد. در وهله نخست این نمایشگاه برای همه قشر جامعه برگزار شده و عدم اشاره به اینکه رویداد ذکر شده پیرو فیلم فرزند نامشروع بوده که در دوهفته پیش اکران شدهاست، باعث گیجی مخاطبان میشود. به عبارتی مخاطب این موضوع را درک نمیکند که نقاشیها مرتبط با این فیلم هستند. حتی در استیتمنت هم از این مسئله مطلبی به میان نیامده است.

مورد دوم نشانگر ذکاوت و زیرکی گالری طراحان آزاد بوده که مهرداد قاسم خان را به عنوان کیوریتور مهمان خطاب کرده. در واقع با این کار بار سنگینی از رو دوش برگزار کننده برداشته و کمی و کاستی ها کمتر مورد توجه منتقدان و مخاطبان نمایشگاه قرار میگیرد.
این نمایشگاه در تاریخ 4 تا 15 مرداد ماه 1398 در گالری طراحان آزاد به آدرس تهران، خ فاطمی، میدان گلها، میدان سلماس برگزار شده است.