شناسه خبر : 42438 1402/11/11 17:08:44
گفتگوی هنری در باره پاپ آرت؛

ازشکل‌گیری هنر پاپ آرت در اروپا و امریکا تا مکتب سقاخانه‌ در ایران

ریشه پیدایش و شکل‌گیری سبک هنری پاپ آرت را می توان در قرن بیستم و از رویکرد هنرمندانی که بر علیه هنر والا یا هنری که اصطلاحا خاص نوابغ بود، توضیح داد.

تجسمی آنلاین: شروین‌کندری: به نوعی دیگر پاپ آرت را دنباله رو یا نهله فکری دادائیست نیز می توان به شمار آورد که به معنای فرار از هرآنچه که زیبا و سنتی یا هر آنچه‌که می‌تواند هنر باشد است. 

در هنر پاپ‌آرت مهم آن شخصی است که  شکلهای معمولی ، ساده و عامیانه، عکسها، فیگورها، اشیا مصرفی، ارزان، دم دستی یا هر چیز دیگر را که گذرا،ظاهر فریب، را، جوان پسند، شوخ طبعانه، و اصطلاحاً کوچه بازاری  است انتخاب و سپس اجرا می‌کند. می‌توان به بهترین شکل در کشور ایران نقاشی قهوه‌خانه را به عنوان نماینده‌ی هنر پاپ آرت درنظر گرفت که ساختار آن کاملاً عامیانه بود.

گپ درباره این شاخه هنری ما را برآن داشت تا با بهداد پنجه زاده یکی از صاحبان اندیشه دراین سبک به واکاوی بیشتر این نله فکری بپردازیم.

پاپ+آرت
 

پنجه‌زاده گفت وگوی خود را با معرفی هنر پاپ آرت آغاز کرد. پیدایش و شکل‌گیری این سبک هنری در قرن بیستم را رویکرد هنرمندانی که بر علیه هنر والا یا هنری که اصطلاحا خاص نوابغ بود، توضیح داد و اشاره به این کرد که ریشه‌ی پاپ آرت در دادائیست بود. 

واژه دادائیست به معنای فرار از هرآنچه که زیبا و سنتی یا هر آنچه‌که می‌تواند هنر باشد است. به‌علاوه وی به نام دیگر هنر پاپ آرت که با عنوان نئو دادا مطرح شد پرداخت و به آن افزود که خیلی از پژوهشگران در پژوهش‌های خود به هنر پاپ آرت عنوان نوورئالیست یا نئو دادا را داده‌اند.

پاپ+آرت
 

پنجه زاده در ادامه با صحبت از جایگاه هنر و هنرمند در عصر مدرن بر این باور است که در این سبک و سیاق هنرمند معنای اصلی و سنتی خود را از دست می‌دهد. در واقع در این سبک هنرمندان برآن شدند تا دیگر از زبان، بیان و احساسات درونی و شخصی خود در خلق اثر بهره‌مند نشوند و به‌جای آن، هنر به آنچه‌که در انظار عمومی قابل رویت است تبدیل شود. به عبارتی دیگر در هنر پاپ آرت دیگر پالت رنگی و دست‌خط نقاش مهم نیست و هرآنچه در دنیای صنعتی و مصرفی اروپا و آمریکا وجود دارد حائز اهمیت می‌شود و این به آن معناست که هر عنصر و چیزی که مردم روزانه با آن سر و کار دارند می‌تواند سوژه اصلی خلق اثر باشد که در آن داشتن تخصص، استایل، توانایی و مهارت‌های شخصی هنرمند اهمیت کمتری دارد. 

پاپ+آرت
 

وی گفت: در هنر پاپ آرت مهارت و تخصص از آن گرفته‌می‌شود و نوعی از انتخاب سوژه جایگزین آن می‌شود که تقریباً این هنر ریشه در افکار مارسل دوشان دارد. در پاپ آرت هنرمند به آنچه که تا امروز یک کالای مصرفی بود می‌پردازد برای مثال ارائه و نمایش یک همبرگر که شما روزی آن را خورده‌اید و هرگز فکر نمی‌کردید در قالب یک اثر هنری با آن مواجه شوید یا حتی آدم‌های معروفی که عکس‌های آن‌ها به عنوان یک اثر هنری بر روی بوم قرار می‌گیرد، همچنین نشریاتی که به مسائل کاملاً مصرفی، استوری برد یا کارکردهای روایت پردازی داستان‌های مرتبط با کودکان می‌پردازند و به یکباره در بوم‌های دو متری و سه متری یا در قالب مجسمه به اجرا در می‌آیند و به عنوان یک اثر هنری در گالری ها  قرار می‌گیرند و نمایش داده می‌شوند. 

پنجه زاده معتقد است: به تعبیر دیگر پاپ آرت بر علیه تمام زیبایی شناسی است‌که تا قبل از دادا در تاریخ هنر مطرح شده بود و اینگونه این جنبش شکل می‌گیرد.

پاپ+آرت
 

در ادامه وی به این نکته اشاره کرد که ریشه‌اصلی و پیدایش جنبش هنری پاپ آرت از انگلستان آغاز شد. در آن زمان یک انجمن به نام گروه مستقل پایه گذاری می‌شود که هنرمندانی مثل پاولتسی و همیلتون از بنیان گذاران آن بوده‌اند. از سال ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۵ جلسات گروه مستقل در انستیتو هنرهای معاصر در لندن برگزار می‌شد و درباره موضوعاتی مانند تبلیغات و فرهنگ توده مردم بحث می کردند( ۱۹۵۲-۱۹۵۵). 

وی در ادامه توضیح داد: لارنس الووی منتقد بزرگ انگلییسی برای اولین بار درگروه مستقل اصطلاح «پاپ آرت» و «فرهنگ پاپ» را در ارجاع به تولیدات رسانه های همگانی بکار برد. و کم کم در اوایل دهه60 میلادی این اصطلاح برای این جنبش بکار رفت کتابهای فکاهی، آگهی های تبلیغاتی، بسته بندیها و تصاویر برگرفته از تلویزیون و سینما، مواد اصلی هنر تصویری  پاپ آرت بودند. 

پاپ+آرت
 

به گفته پنجه زاده، اعضای اصلی گروه  نمایشگاهی  با عنوان « این است فردا» در گالری وایت چپل لندن برگزار می‌کنند که این هنرمندان عملاً آغازگر جنبش پاپ آرت در انگلستان هستند و به سرعت آوازه‌های این سبک و سیاق هنری به آمریکا می‌رسد. به دلیل اینکه جامعه آمریکایی بسیار مصرفی تر از انگلستان بود این جنبش بیش از پیش پیشرفت می‌کند و بخش عظیمی از هنرمندان طرفدار آن می‌شوند و رویکردهای خیلی خوبی به این هنر دارند. 

وی در ادامه گفت: به نوعی هنر پاپ آرت یک هنر پیکرنما به‌حساب می‌آید این یعنی آنکه بازنمایی عناصر در آن مهم قلمداد می‌شود و همین اتفاق یکی از مباحثی است که آن را در مقابل اکسپرسیونیسم انتزاعی  مثل آثار دکونیگ ( نقاشی بی‌شکل یا غیر بازنمایانه) قرار می‌دهد. هنرمندان پاپ آرت بر روش غیر شخصی و بی طرفانه تاکید داشتند. 

پاپ+آرت
 

در ادامه وی به هنر پاپ آرت در ایران پرداخت و «خسرو حسن زاده» را به عنوان یکی از هنرمندان پاپ آرت ایرانی معرفی کرد که برای خلق آثار خود موضوعات کاملاً عامیانه را انتخاب می‌کرد، همچنین یاد آور شد که این هنر در ایران وجود داشته تا آنجاکه حتی می‌توان «مکتب نقاشی سقاخانه‌» را هم به عنوان هنر پاپ آرت در نظر گرفت.

پنجه‌زاده در صحبت‌های خود اشاره به این داشت که هنر «نقاشی قهوه خانه» را می‌توان جزو گروه پاپ آرت قرار داد زیرا ذات شکل‌گیری آن از دل مردم عام پیش آمده‌است. 

پاپ+آرت

 

وی به تعریفی دیگر و ملموس‌تر به قرارگیری هنر قهوه‌خانه‌ایی در پاپ آرت پرداخت که به نوعی هنرمند در جایی که قهوه خانه قرار داشت حضور پیدا می‌کرد و در آنجا مخاطبان برای گذران وقت خود حضور داشتند و به خواست صاحب قهوه‌خانه که در آن زمان گالری دار هم به‌حساب می‌آمد هنرمند از لحاظ زندگی و امرار معاش تامین می‌شد. در ادامه این روند در قهوه‌خانه نقال، نقالی می‌کرد و نقاش به خلق اثر می‌پرداخت که به نحوی جذب مشتری برای قهوه‌خانه‌دار به حساب می‌‌آمد. 

پاپ+آرت
 

وی در ادامه با بیان اینکه  می‌توان به بهترین شکل در کشور ایران نقاشی قهوه‌خانه را به عنوان نماینده‌ی هنر پاپ آرت درنظر گرفت که ساختار آن کاملا عامیانه بود، افزود:  مکتب سقاخانه که بعدها شکل گرفت هنریست که تا حدی می‌توان گفت خاص طبقه تحصیل کرده محسوب می‌شد. هنرمندان شاخص آن دیگر حال و هوای سبک و سیاق هنر قهوه‌خانه‌ایی را ندارند. آن‌ها به اروپا می‌روند، در آنجا تحصیل می‌کنند، بر می‌گردند و تحت تاثیر نقاشی مدرن اروپایی قرار می‌گیرند و قصد بر این دارند که عناصر نقاشی اروپایی را با عناصر سنتی، عشایری و بومی ایران ترکیب کنند که حاصل آن پیدایش مکتب سقاخانه‌ایی می‌شود.

در ادامه این گفت وگو پنجه زاده به معرفی بعضی از هنرمندان اروپایی و آمریکایی در این جنبش هنری پرداخت و در توضیح بیشتر در این مورد گفت: برای درک بهتر لازم است ابتدا به آثار ریچارد همیلتون اشاره ‌کنم که المان‌ها و عکس‌های موجود در آثارش زیرساختی امروزی دارد و سخن از درگیری‌های فردی هریک از انسان‌ها با آن تصاویر را بازنمایی می‌کند. 

پاپ+آرت
 

وی در ادامه از هنرمندان انگلیسی به معرفی آثار کیتاژ می‌پردازد که به موضوعات عامیانه پرداخته ولی هنوز ریشه‌های حرکات نقاشان قبل از جنبش پاپ آرت را در خود داشته‌است. 

به گفته پنجه زاده، در آثار کیتاژ شباهت و المان‌هایی از کوبیست و فوتوریست وجود داشت و این به‌آن معناست که پاپ آرت در مراحل شکل‌گیری اولیه خود قرار دارد و هنوز تاثیرپذیری از هنرهای ماقبل از آن در آن موج می‌زد.

پاپ+آرت
 

در بخشی دیگری از این گفت و گو پنجه زاده به اثری از الن جوز اشاره می‌کند که هنرمند به ساخت فیگورها می‌پردازد و آن‌هارا درون گالری‌ها قرار می‌دهد، الن جوز با رنگ کردن این فیگورها و قرارگیری آن در گالری‌ها یک ارتباط بصری بین اثر خود و دیگر اشیاء موجود در آن فضا ایجاد می‌کند و یک نگاه متفاوت به هنر روز انگلستان و لندن دارد. 

درادامه وی به پیشرفت روز افزون این جنبش در آمریکا اشاره کرد و برای درک بهتر آن به چهره‌ی من‌ ری که با چاپ سیلک اسکرین انجام شده می‌پردازد که در خلق این اثر هیچ توانایی نقاشانه‌ایی از هنرمند آن نمی‌خواهد. همان عکسی که وجود داشته را چاپ می‌کند و به این نکته اشاره می‌کند که این کار را هرشخصی می‌تواند انجام دهد، اما در هنر پاپ‌آرت مهم آن شخصی است که برای اولین بار این شکل، فیگور یا هر چیز دیگر را انتخاب و سپس اجرا می‌کند. 

پنجه زاده برای توضیح بیشتر به تصویر موجود از مرلین مونرو اثر اندی وارهول اشاره می کند و در ادامه می گوید: هنرمند بدون اینکه نقاشی بلد باشد یا بتواند آن‌را بکشد، سایه بزند و فرم و شکل را بداند و بشناسد به خلق عین به عین اثر می‌پردازد که صحبت از مهم نبودن اصول اولیه در هنر پاپ آرت و اهمیت نوع نگاه هنرمند در آن به جامعه و انتخاب‌هایی که دارد را به میان می‌آورد. در دیگر آثاری که از هنرمندان دیگر مثل جیمز روزن کوئیست، لیختن اشتاین، مِل راموس، اولدنبرگ به نمایش گذاشت به این مورد پرداخت که پاپ آرت هنری‌است که به چیزهای گذرا می‌پردازد و باورهای زیبایی شناسانه قبل از خود را به‌هم می‌ریزد، این خلاصه هنر پاپ آرت است.

پاپ+آرت
 

بهداد‌پنجه‌زاده متولد۱۵ اردیبهشت ۱۳۵۷ در کرمانشاه است. وی در سال  ۱۳۸۱ کارشناسی نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در سال ۱۳۹۰ کارشناسی ارشد نقاشی از دانشکده هنر(دانشگاه شاهد) و در سال ۱۴۰۲  دکتری خود را در رشته ی فلسفه و هنر از دانشگاه علوم و تحقیقات تهران دریافت کرده است، تاکنون بیش از ۲۳ نمایشگاه گروهی و انفرادی در ایران داشته‌است. نفر دوم جشنوارة  جهانی هنر مقاومت در رشتة نقاشی، آذرماه ۱۳۹۰، تهران، ایران، نفر برگزیده جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ۱۳۷۶، ارومیه،  ایران و بیش از ۷ مقاله علمی پژوهشی را درکارنامه هنری و کاری خود دارد.

پاپ+آرت
 

گروه هنری روناس در اولین آدینه از بهمن ماه۱۴۰۲ میزبان بهداد‌پنجه‌زاده شد. در این جلسه از گفت وگوی هنری محوریت اصلی درباب پاپ آرت و تاثیر پذیری و تاثیری گذاری آن بر جامعه جهانی بود.

کلیه حقوق این سایت برای تجسمی آنلاین محفوظ است
با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شماره 85173
نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است
Copyright © 2019 www.‎TajasomiOnline.ir, All rights reserved. | Powered by www.dorweb.ir