به گزارش تجسمی آنلاین، شانزدهمین جشنواره تجسمی فجر در موزه هنرهای معاصر تهران آغاز شد. این جشنواره با افتتاح نمایشگاه‌های مفاخر هنرهای تجسمی و همچنین «آینه در آینه ۳»، کار خود را آغاز کرد.
در این مراسم محمد سالاری (معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، محمدحسین نیرومند (مشاور وزیر در امور هنری و سینمایی)، محمد خراسانی‌زاده (مدیرکل هنرهای تجسمی)، امیر عبدالحسینی (دبیر کل جشنواره شانزدهم)، مسعود زنده‌روح کرمانی (دبیری هنری جشنواره هنرهای تجسمی)، نادر قشقایی (دبیر بخش مجسمه‌سازی جشنواره شانزدهم)، عبدالحمید قدیریان و رضا بانگیز حضور داشتند.
اجرای این مراسم را بهرام عظیمی برعهده داشت و افتتاحیه در آمفی تئاتر موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
او یادآور شد: پیشتر برای آنانی که هنرهای تجسمی کار می‌کنند، موزه هنرهای معاصر بسیار ارزشمند بود؛ اینجا جایزه گرفتن بسیار لذت دارد و بسیار آدم‌های بزرگی که حالا برای ما اسطوره هستند اینجا حرف زدند و جایزه گرفتند. کلاس این موزه بسیار متفاوت است و داوران خارجی از عظمت و معماری این مکان شگفت‌زده می‌شوند.
عظیمی خطاب به هنرمندان راه یافته به جشنواره تجسمی فجر گفت: نمی‌گویم با اینجا آمدن پُز بدهید، شاید زمانِ ما بسیار لذت‌بخش بود، اما باید قدر برخی چیزها را دانست و خودِ این نسل هستند که باید این را حس کنند. من بسیار می‌ترسیدم که امروز خلوت باشد اما خوشحالم که مراسم افتتاحیه شلوغ است؛ شلوغ بودن افتتاحیه‌ای که در آن جایزه داده نمی‌شود معمولا لذت‌بخش است.
سپس امیر عبدالحسینی سخنرانی کرد. او گفت: دفتر شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر به همراهی چهره‌ها و سرآمدان هنرهای تجسمی آراسته و با حضور استادان هنر و هنرمندان شریف هنرهای تجسمی ایران اسلامی گشوده شد.
او ادامه داد: سرآغاز این دفتر به «هنر نوآور، خلاق، وحدت‌بخش و امیدآفرین» اختصاص یافت تا ارزش‌های هنری برآمده از اندیشه خلاق و نگاه نوآور هنرمندان این رویداد بر دل پُرامید نظاره‌گران آثارشان بنشیند و بر همدلی اهالی فضل و فرهنگ و دانش و هنر بیفزاید.
عبدالحسینی گفت: اقبال و استقبال کمی و کیفی اهالی هنرهای تجسمی برگ زرین دیگری در دفتر جشنواره شانزدهم شد و در ادامه نیز حضور جامعه دانشگاهی در کنار جامعه حرفه‌ای هنر بر کیفیت آن افزود تا دستاوردهای درخشان هنرهای تجسمی معاصر به شایستگی ارائه شود.
دبیرکل جشنواره هنرهای تجسمی فجر خاطرنشان کرد: ارسال ۱۰۰۷۶ اثر از ۳۴۲۹ هنرمند در تمام بخش‌های جشنواره شانزدهم و گردآوری ۸۵۹۷ اثر در بخش نمایشگاه‌های استانی با عنوان تجسم هنر از ظرفیت گسترده هنرهای تجسمی کشور حکایت دارد. در این میان ۷۷۱ اثر از ۵۱۷ هنرمند در مؤسسه فرهنگی هنری صبا به نمایش گذاشته شده که در کنار بخش‌های دیگر جشنواره روز سه‌شنبه ۱۰ بهمن به روی هنرمندان و هنردوستان گشوده خواهد شد. در بخش تجسم هنر نیز در مجموع ۱۵۳۹ اثر از ۴۲۰ هنرمند در ۳۲ استان کشور ارائه شده است.
او گفت: حضور چهره‌های شاخص هنر در تهران و سایر استان‌ها، نسبت حضور بانوان هنرمند در تمام بخش‌ها، افزوده شدن بخش‌های دیوارنگاری شهری با ۴۰ اثر، ناشران کتاب‌های تجسمی با معرفی بیش از ۱۵۰ عنوان کتاب و شکل‌گیری بازار هنر شامل ۱۱۲ اثر از ۹۲ هنرمند، از نقاط عطف شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر برشمرده می‌شود.
عبدالحسینی اظهار کرد: امروز این دفتر، سرشار از نقش و رنگ و طرح و حجم در پیش روی استادان، هنرمندان، دانشجویان، پژوهشگران و هنردوستان گسترده است تا آثار ارزشمندی در بخش‌ها و گرایش‌های مختلف هنرهای تجسمی معاصر را به نمایش بگذارد.
عبدالحسینی ادامه داد: مفاخر هنرهای تجسمی به روایت موزه هنرهای معاصر تهران آغازگر جشنواره شانزدهم شده تا شروع جشنواره به نام بزرگان هنر مزین شود؛ مفاخری که در ادوار گذشته نشان عالی جشنواره را دریافت کرده‌اند و یا در این دوره و دورههای بعد، جشنواره هنرهای تجسمی مفتخر خواهد بود که نشان عالی فجر را تقدیم حضور پرمهرشان کند. در این بخش ۷۰ اثر از ۵۵ ستاره درخشان هنر از گنجینه موزه هنرهای معاصر رخ نموده و زینت‌بخش جشنواره شانزدهم شده است. در ادامه نیز پنج اثر از دو هنرمند صاحب‌نام و تأثیرگذار به نمایش درآمده که به تازگی آسمانی شده‌اند تا یاد و نامشان در جشنواره شانزدهم جاری شود؛ استادان زنده‌یاد جلال شباهنگی و منوچهر صفرزاده. روحشان شاد.
او گفت: بخش «آینه در آینه» که از دو سال گذشته با تدبیر استاد سیدعباس میرهاشمی دبیر کل چند دوره از جشنواره فجر به ساختار این رویداد افزوده شده، پس از مروری بر نقاشی‌های انقلاب در دوره چهاردهم و نمایش عکس‌های انقلاب در دوره پانزدهم، در قدمی دیگر به مروری بر پوسترهای شاخص سال‌های انقلاب اسلامی ایران پرداخته و ۹۸ پوستر از آن روزگار را شامل می‌شود. این بخش در جشنواره شانزدهم به دبیری دکتر محمد خزایی ـ از استادان ممتاز جامعه دانشگاهی و از چهره‌های شاخص گرافیک انقلاب ـ ساماندهی شده است.
وی افزود: اگر چه اغلب این پوسترها شهرت بسیار دارد و در خاطره‌ها ماندگار است اما بازنمایش آن‌ها در کنار هم، لطف دیگری دارد. به‌ویژه آن‌که جناب استاد محمد مهدی روحانی از چهره‌های مؤثر گرافیک روزگار انقلاب در این جمع حضور دارند و چند اثر برگرفته از ذهن خلاق و دست توانمند ایشان در حوالی سال‌های ۶۰ در این بخش ارائه شده است.
حسن ختام سخن را به قدردانی از تمام دبیران کل و دست‌اندرکاران ادوار گذشته جشنواره اختصاص می‌دهم.
پس از سخنرانی عبدالحسینی، دبیرکل شانزدهمین دوره از جشنواره تجسمی فجر، کلیپی کوتاه از موزه هنرهای معاصر تهران و برپایی نمایشگاه آثار مفاخر و آینه در آینه ٣، نمایش داده شد.
سپس عظیمی از محمد خراسانی‌زاده مدیرکل هنرهای تجسمی، رییس شورای سیاست‌گذاری جشنواره و رییس موزه هنرهای معاصر برای سخنرانی دعوت کرد.
خراسانی‌زاده گفت: در آستانه دهه فجر و جشن‌های پرشکوه انقلاب اسلامی افتخار دارم محضر شما هنرمندان و هنردوستان عرض کنم که به بزرگترین جشن فجر انقلاب اسلامی خوش آمدید. اینجا وسعتی بی‌نظیر دارد. عرصه هنرهای تجسمی با همه بخش‌های مختلف متفاوت است. آنقدر وسیع و در تلاطم است که قابل قیاس با بخش‌های دیگر نیست. چند روز قبل با برادرم آقای سالاری در جمعی بودیم. ایشان گفتند جمعا چند هزار نفری در عرصه سینما، چند ده هزار نفری در تئاتر و ... فعال هستند اما جمعیت هنرمندان تجسمی پرشمار است. این ظرفیت امسال خود را به خوبی به نمایش گذاشته است و موجب افتخار است که زیر یک پرچم و همدل این جشن را داشته باشیم. از پیش گفته بودیم که این، جشن هر کسی است که در این آب و خاک و زیر این پرچم با هر عقیده و تفاوت نگاهی کار می‌کند.
او سپس به نمایشگاه فرهنگستان هنر که طی روزهای آتی افتتاحی می‌شود اشاره کرد و گفت: در مجموعه صبا خواهید دید اثر دست هنرمندان پیشکسوت در کنار هنر دست هنرمندان جوان را.
خراسانی‌زاده افزود: موزه هنرهای معاصر تهران، به عنوان مهمترین موزه هنری غرب آسیا یکی از پشتوانه‌های این جشنواره است و ستون‌های این جشنواره هنرمندان آن هستند. افتخار می‌کنیم که این جشنواره آنقدر بزرگ است که دبیرکل دارد و حدود ۱۰۰۰ اثر در مجموعه صبا و حدود ١۵٠٠ اثر در مجموعه استان‌ها به نمایش درآمده است. این بخشی از کمیت است و کیفیت را نیز به شما واگذار خواهیم کرد. از آقای امیر عبدالحسینی نیز تشکر می‌کنم که پای ناز کردن‌ها و درد و دل کردن‌ها ایستاد. من صادقانه دیدم که ما قدمی برداشتیم و هنرمندان نیز ده‌ها قدم برداشتند. این آغوش، باز خواهد بود برای هنرمندانی که می‌خواهند زیر پرچم کشور خود فعالیت کنند.
در ادامه و پس از سخنرانی خراسانی زاده، کلیپی دیگر از برپایی بخش نمایشگاهی جشنواره در موسسه صبا نمایش داده شد.
پس از این محمود سالاری، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنرانی کرد؛ او با ذکر مثالی، متذکر شد: پاریس تحت اشغال زیر چکمه دشمنان بود؛ عده‌ای می جنگیدند و عده‌ای معتقد بودند اگر ما کاری نداشته باشیم بقیه می‌روند. در این شرایط اگر یکی از اعضای دشمن کشته می‌شد به ازای آن ١٠ فرانسوی کشته می‌شد. در این شرایط در خانه‌ای جشنی برای پدربزرگ و مادربزرگی برپا شده بود. صدای تیری از خیابان برخاست و بعد دوباره صدای جشن و شادی و سرور؛ دقایقی گذشت که در زدند. آلمانی گفت که جلوی این ساختمان یک نفر کشته شده، به ازای هر یک آلمانی ١٠ نفر باید تیرباران شود. بنابراین یکی از شما باید انتخاب شود. تا انتخاب می‌کنید ما به طبقات بالاتر سر می‌زنیم. حرف‌ها و شادی‌ها برای زمان صلح است اما حالا جنگ بود. مادربزرگ نفرین و داد و فریاد کرد. همه به هم ریختند و همه با همدیگر به مشکل برخوردند. بحران بالا گرفت. صدایی درآمد و افسر آلمانی گفت «قاتل در طبقه آخر دستگیر شد؛ شاد باشید.» اما آنان دیگر نمی‌توانستند شاد باشند.
معاون هنری افزود: این را گفتم که بگویم، وقتی همه چیز به هم می‌ریزد مرد و نامرد مشخص می‌شود. کشور ما تحت اشغال نیست اما دشمن دارد. کشور ما شرایط تحریم را می‌گذراند و در چنین شرایطی ارزش همدلی و همراهی واقعی است. بر همین اساس تشکر می‌کنم از همه کسانی که سال گذشته در بحران دست ما را گرفتند و همکاری کردند. حالِ افرادی را به انسان می‌دهند که در بحران، همدلی را از یاد نبردند. آنان ایثار می‌کنند برای اینکه امید را میان مردم رواج دهند. این جشنواره چشم امید همه کسانی است که شانزده سال زحمت کشیدند و این درخت را شانزده ساله کردند. امیدواریم ریشه این درخت در ایران و ساقه‌های آن در تمام جهان باشد.
مجری برنامه ضمن پرسش درباره جایزه‌های شانزدهمین جشنواره تجسمی فجر گفت: ۵٠ میلیون تومان، به عنوان بالاترین جایزه این جشنواره مبلغ کمی است. ١۴ سال پیش من در جشنواره‌ای جایزه اول را گرفتم که چهار سکه جایزه اول را به من دادند. پراید ۶ میلیون و ٢٠٠ هزار تومان بود. پارسال در همان جشنواره دوباره جایزه اصلی را گرفتم و چک جایزه چهار میلیون تومان بود. یعنی بعد از ١٣ یا ١۴ سال همان جایزه را دادند؛ برای یک هنرمند جایزه بسیار مهم است. هنرمند به عشق جایزه شرکت می‌کند و انگیزه او اول مادی و بعدا معنوی است. اول دیده شدن است و بُعد بخش معنوی جشنواره است.
پیام محمود فرشچیان برای جشنواره تجسمی فجر
در ادامه مسعود زنده‌روح کرمانی، دبیر هنری شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی برای سخنرانی حاضر شد.
او گفت: سلام. سلامی چو بوی خوش آشنایی. سلامی به همه بزرگان هنر که در این مراسم حضور دارند. سلام بر همه هنرمندان عزیزی که در این جشنواره با ما بودند. سلام بر همه هنرمندانی که گرمابخش جشنواره نوجوان تجسمی فجر بودند؛ سلام بر هنر نوآور، خلاق و امیدآفرین.
زنده‌روح کرمانی سپس به خواندن پیام محمود فرشچیان خطاب به جشنواره پرداخت و اظهار کرد: پیام استاد به این شرح است: «به نام خداوند جان و خرد؛ هنرهای تجسمی گنجینه ارزشمندی از تاریخ، فرهنگ و هویت ایران اسلامی است. هنرمندان عرصه طرح و نقش و تصویر سنت‌های گذشتگان را با نگاهی معاصر به تصویر می‌کشند. جشنواره هنرهای تجسمی فجر به عنوان گسترده‌ترین جشنواره فجر کشور، بستری است تا هنرمندان دستاوردهای خود را ارایه و برگ دیگری به تاریخ شکوهمند ایران اسلامی بیفزایند. بر همین اساس قدردان دبیران، داوران و شرکت‌کنندگان هستم و دست تمامی خادمان هنرهای تجسمی را به گرمی می فشارم؛ به ویژه برای هنرمندان جوان این رویداد سلامتی و توفیق روزافزون خواستارم.»
سپس مجید یحیی‌نژاد و مهرپاد زحمتکش به نواختن عود و کمانچه پرداختند.
پس از برگزاری مراسم افتتاحیه نمایشگاه‌های موزه هنرهای معاصر تهران افتتاح شد. در جریان شانزدهمین جشنواره تجسمی فجر، در بخش نمایشگاهی آثاری از مفاخر هنرهای تجسمی و در نمایشگاه «آینه در آینه ۳» پوسترهای مقطع انقلاب و پس از آن به نمایش درآمده است. در بخش نمایش آثار مفاخر قرار است بیش از ۸۰ اثر از ۵۵ هنرمند از گنجینه موزه هنرهای معاصر بیرون آورده شود.
بر اساس آنچه که موزه هنرهای معاصر تهران پیشتر اعلام کرده است، در این نمایشگاه آثار هنرمندانی از جمله حسین محجوبی، ابوالقاسم سعیدی، محمدحسین حلیمی، محمدعلی رجبی، ناصر اویسی، یعقوب امدادیان، جلیل رسولی، کاظم چلیپا، حبیب‌الله صادقی، حبیب الله آیت الهی، نصراله افجه‌ای، حسین خسروجردی، جلال شباهنگی، ابوالفضل عالی، حمید شریفی آل هاشم، مرتضی کاتوزیان، محمد خزایی، کوروش شیشه‌گران، بهزاد شیشه‌گران، اسماعیل شیشه‌گران، مصطفی گودرزی، علیرضا عمومی و ... روی دیوار موزه رفته است.
گشایش بخش‌های رقابتی جشنواره (طوبی زرین) و بازار هنر از دیگر آیتم‌های این جشنواره است که سه شنبه ـ ۱۰ بهمن ماه ـ ساعت ۱۸ در فرهنگستان هنر انجام خواهد شد.