آرت بازل (Art Basel) و یوبی‌اس (UBS) به عنوان سازمان‌های اقتصادی هنر، طی نظرسنجی به بررسی تأثیر ویروس کرونا در فروش آثار هنری در جهان پرداخته‌اند، همه‌پرسی که نشان می‌دهد با وجود اینکه فروش گالری‌ها کم شده، اما ثروتمندان هنوز در حال خرید اثر هنری هستند.
بر اساس این گزارش که روز چهارشنبه 9 سپتامبر توسط هنر بازل و یوبی‌اس منتشر شده، شیوع بیماری کرونا در نیمه اول سال 2020 به طور متوسط 36 درصد از فروش در گالریهای متخصص در هنر مدرن و معاصر را کاهش داده است.
این گزارش با عنوان "تأثیر کووید 19 در بخش گالری‌ها" توسط دکتر کلر مک‌اندرو (Dr. Clare McAndrew) اقتصاددان فرهنگی که در بازارهای هنر، عتیقه و کالاهای کلاسیک تخصص دارد، برای آرت بازل و یوبی‌اس گردآوری شده و پاسخ‌های 795 گالری از 60 بازار ملی هنر را مورد مطالعه و تحلیل قرار داده است.
این گزارش به طور کلی چگونگی تأثیر همه‌گیری کرونا در بخش گالریهای مدرن و معاصر جهان را در طول شش ماه اول سال 2020 نشان می‌دهد. همچنین نتایج بررسی جمع‌آوری شده، ارزش خالص مالی در سه بازار اصلی هنر جهان -ایالات متحده، انگلستان و هنگ کنگ- را با تمرکز ویژه بر اینکه چگونه بحران کرونا تعاملات آنها با گالریهای بازار هنر را تغییر داده، نشان می‌دهد. زیرا فعالیت اقتصادی گالری‌ها همه جنبه‌های بازارهای بین‌المللی را پوشش می‌دهد و مهمترین تحولات سال قبل را نیز مشخص می‌کند.
گزارش دکتر کلر مک‌اندرو یک مطالعه مستقل و عینی است که با بررسی بخش‌های مختلف آن از جمله فعالیت‌های تجاری گالری‌ها، خانه‌های حراج، تغییر الگوهای ثروت جهانی و جمع‌آوری هنر، نمایشگاه‌های هنری، بازار جهانی هنر، فروش آنلاین و به طور کلی تأثیر اقتصادی بازار هنر را تجزیه و تحلیل کرده است.
توقف فعالیت 90 درصدی گالری‌ها
در این گزارش آمده؛ طبق تحقیقات و گزارشات سالانه هنر بازل و یوبی‌اس در سال 2019، فروش جهانی هنر و اشیا عتیقه 64.1 میلیارد دلار برآورد شده که 58 درصد از این فروش‌ها را گالریهای محلی به نام خود ثبت کردهاند.
خانم مک‌اندرو درباره این گزارش گفت: "بحران مالی کرونا برای هنر مسئله‌ای بزرگ و جهانی است و چالشی بسیار بزرگتر از آخرین بحران مالی جهان است. مطمئنم فروش در نهایت بهبود خواهد یافت، اما من نگران تأثیر آن بر اشتغال هنرمندان و فروشندگان آثار هنری هستم."
وی افزود: "بازار هنر به هم ریخته است؛ بیش از 90 درصد گالریهای مورد بررسی در شش ماه اول سال، فعالیت خود را متوقف و مکان‌های خود را بسته‌اند. همچنین با لغو نمایشگاه‌های بین‌المللی هنر مانند، آرت بازل سوئیس، هنگ کنگ و آرت فریز نیویورک که هر سه رویداد فقط به شکل آنلاین برگزار شدند، گالری‌ها متضرر شده‌اند."
در این گزارش اشاره شده؛ یک سوم از جمعیت گالری‌ها در زمان بحران ویروس کرونا کاهش یافته‌اند و به طور متوسط گالریهای فعال نیز چهار کارمند خود را اخراج کردهاند. در این گزارش، رقمی از تعداد گالری‌هایی که به طور دائمی تعطیل شده‌اند ارائه نشده است، اما پیش‌بینی شده که گالریهای بیشتری ممکن است قبل از پایان سال 2020 در معرض خطر بسته شدن قرار بگیرند و یا در سال 2021 در وضعیت خطرناک‌تری قرار بگیرند.
اعتماد به فروش آنلاین
مک‌اندرو در این گزارش یادآور شده که با توجه به اینکه مجموعه‌داران بین‌المللی قادر به سفر برای حضور در نمایشگاه‌ها نیستند، پیش‌بینی می‌شود گالری‌داران برای فعالیت‌های آینده خود، اعتماد بیشتری به معاملات آنلاین داشته باشند.
در بررسی صورت گرفته مشخص شده که سال گذشته، معاملات آنلاین 10 درصد از کل فروش در گالریهای مورد بررسی را نشان می‌داده؛ اما بر اساس این گزارش در نیمه اول سال 2020، این رقم به 37 درصد رسیده است که بیش از دو سوم این فروش از طریق کانال‌های آنلاین گالری‌ها انجام شده است.
استفان فریدمن، بنیانگذار گالری استیون فریدمن در لندن، در این گزارش گفته: "فروش ما 20 تا 30 درصد کاهش داشته، اما ما برنامه‌ای برای کاهش 25 کارمند خود نداریم."
قبل از همه‌گیری کرونا، فعالیت گالری استیون فریدمن نشان می‌داد که آنها فروش آنلاین 15 تا 20 درصدی داشته‌اند اما این فعالیت در حال حاضر به 70 درصد رسیده است.
فریدمن که گالری‌اش بیست و پنجمین سالگرد خود را جشن می‌گیرد، گفت: "من در مورد آینده احساس مثبتی دارم. ما در حال برنامه‌ریزی برای مدت طولانی هستیم. اما پیش‌بینی می‌کنیم وقفه‌ای دو ساله در تجارت هنری خود داشته باشیم."
92 درصد از مجموعه‌داران هنوز آثار هنری می‌خرند
نظرسنجی هنر بازل و یوبی‌اس همچنین شامل تجزیه و تحلیل عادات هزینه‌ای 360 مجموعه‌دار هنری است که خریدهای با قیمت بالا انجام می‌دهند. این گزارش نشان می‌دهد که با وجود همه‌گیری کرونا، 92 درصد از مجموعه‌داران شرکت کرده در این نظرسنجی، در سال 2020 حداقل یک اثر هنری خریداری کردهاند. اکثر آنها در طول شش ماه گذشته، بیش از 100 هزار دلار برای هنر هزینه کردهاند.
کاندسی روت (Candace Worth)، مشاور هنری و متخصص در زمینه هنرهای معاصر در نیویورک درباره این گزارش گفت: "به نظر می‌رسد 92 درصد خرید توسط مجموعه‌داران یک عدد بزرگ است. اما باید توجه داشت مجموعه‌داران به صورت آنلاین خرید می‌کردند و در طول تابستان برای دیدن اصل آثار با گالری‌ها قرار ملاقات می‌گذاشتند."
تغییر بازار سنتی خرید و فروش هنر
طی گزارش‌های مالی که آرت بازل و یوبی‌اس در سال جدید منتشر کرده، کاهش فروش جهانی هنر، آنلاین شدن اقتصاد هنر و شکاف بین نسل‌های مجموعه‌دارن در طی همه‌گیری کرونا، شرایط اقتصادی و بازارهای هنری را به کلی تغییر داده است.
در گزارشی که سه ماه پیش و در آخر بهار سال 2020 این دو سازمان اقتصادی هنر منتشر کردند که با عنوان "اقتصاد آنلاین هنر و شکاف بین نسل‌ها" در هنرآنلاین هم منتشر شد، آمده بود: مجموعه‌داران جوان آثار هنری و دارای تفکر دیجیتالی به میزان قابل توجهی پذیرای خریدهای آنلاین هستند، البته در سطوح آثار نسبتاً کم‌قیمت؛ اما در مقابل مجموعه‌داران باتجربه و آگاه به بحران‌های اقتصادی به نسبت محتاط‌‌تر عمل می‌کنند و این موضوع باعث شده که دنیای اقتصاد هنر کمتر در گردش باشد.
این گزارش تخمین‌زده بود که مجموعه‌داران هنری با حداقل یک میلیون دلار نقدینگی در سال 2019 به طور میانگین در هفت نمایشگاه هنری و تقریباً در همین تعداد نمایشگاه‌های فروش آثار هنری شرکت کردهاند که به دلیل شیوع کرونا اغلب این فعالیت‌ها متوقف شده است.
اما با در نظر گرفتن این موضوع که بسیاری از محدودیت‌های مربوط به شیوع ویروس کرونا هنوز هم وجود دارد، تقریبا این عرصه دیجیتال و فضای مجازی است که می‌تواند اقتصاد هنر را در حال حرکت نگه دارد و تنها راه برای ماندن در این تجارت است. از سویی دیگر گزارش‌های بازل و یوبی‌اس، تخمین می‌زنند که معاملات آنلاین هنری تنها می‌توانند 9 درصد از فروش جهانی 64.1 میلیارد دلاری سال گذشته را تکرار کنند.
اما با این وجود اقتصاد آنلاین هنر در حال حاضر تنها راه برای خرید مجموعه‌داران است، اگرچه آستانه اقتصادی آن بسیار پایین‌تر از نمایشگاه‌ها و حراج‌های زنده است.