تجسمی‌آنلاین: شروین کندری: ساغر پزشکیان سال 1341 در تهران به‌دنیا آمده و سال 1368 از مدرسه عالی هنرهای زیبای پاریس فارغ التحصیل شده‌است. او از سال 1359 تاکنون در دانشکده‌ها و مراکز هنری مثل دانشگاه شاهد، دانشکده میراث فرهنگی، دانشگاه الزهرا، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه هنر زاهدان و دانشگاه تهران به تدریس نقاشی، طراحی و مبانی هنرهای تجسمی مشغول است. همچنین شرکت در چندین نمایشگاه گروهی و انفرادی در داخل و خارج از ایران را در کارنامه‌ی هنری خود دارد.
امروزه در توسعه هنر معاصر گالری‌ها و گالری‌دارها از چه جایگاهی برخوردارند و چه نقشی ایفا می‌کنند؟
یکی از راه‌های ارتباطی بین هنرمند و مخاطب، گالری‌ها هستند که به عنوان پل ارتباطی بین هنرمندان و جامعه عمل می‌کنند و قائدتا در معرفی هنرمند نیز دست‌اندرکار هستند. نقش دیگر گالری‌ها عرضه اثر هنری به عنوان کالا است‌که جنبه مادی پیدا می‌کند و شاید از قوائدی پیروی کنند که در تخصص من نیست.
توسعه هنر معاصر لزوما منوط به نقش گالری‌دار نخواهدبود مگر آنکه گالری‌دار ازتخصص و شناخت عمیق نسبت به نه تنها هنر معاصر بلکه بازار جهانی هنر برخوردار باشد و شاید با همکاری اهالی فکر و هنر که در امر آثار هنری متخصص باشند بتوانند نقشی اضافه بر اقتصاد هنر بازی کنند.
در شرایط کنونی با شیوع و همه‌گیری ویروس کرونا گالری‌ها و دیگر نهادهای هنری به‌چه‌صورت و تا چه اندازه از هنرمندان حمایت کرده‌اند؟
تلاشهایی توسط گالری‌ها صورت گرفته‌است‌که خیلی جذاب بوده، ازجمله این فعالیت‌ها می‌توان به یک‌سری نمایشگاه‌های مجازی اشاره کرد که مخاطب کمی هم نداشتند ولی آیا کیفیت تصاویر ارائه شده می‌تواند جایگزین خود آثار باشد، تردید دارم.
بر می‌گردیم به نقش گالری‌ها، جدا از کار فرهنگی و ایجاد شرایط برای به نمایش گذاشتن و دیدن آثار، بحث و گفتگوی دو طرفه بین هنرمند و مخاطب دست‌خوش تغییراتی شده که سابق بر این در محیط گالری اتفاق می‌افتاده و حال باید طرحی ارائه داد که این دیالوگ قطع نشود. به هرحال یافتن راهکار به عهده گالری‌دارها هم هست. باید امیدوار باشیم که نه فقط ما، همه دنیا قبل از آنکه هنرمندان دچار خلل در زندگی هنریشان شوند راهکارهای جدیدی پیدا کنند.
فکر می‌کنید دایره‌ی مخاطبان هنرمعاصر در ایران تا کجا پیش رفته‌است؟
به نظر من دایره مخاطبان هنر معاصر در ایران به نسبت جمعیت کل کشور بسیار محدود است و جدا از نمایشگاه‌هایی که بخصوص در تهران هر هفته با تعدادی مخاطب مشخص برگزار می‌شود در بین مردم گسترش نداشته‌است. کلا جامعه هنری ایران ارتباط نزدیکی با فرهنگ عمومی مردم ندارد و شاید این بخاطر نقش کمرنگ موزه‌ها و نهادهای دولتی و بخصوص رسانه‌های عمومی مثل تلوزیون و رادیو باشد.
از نگاه پزشکیان یک اثر هنری مطلوب از چه تعاریف و چهارچوب‌های بصری برخوردار است؟
به‌نظرمن یک اثر هنری باید تاثیری ماندگار داشته‌باشد و فرایند تاثیرگذاری بستگی به طرز تفکر و جهان‌بینی مخاطب دارد. از آنجایی‌که انسان‌ها دارای روحیات و تفکرات متفاوت هستند، پس تاثیرگذاری همه‌گیر اثر هنری کار بسیار سختی است ولی اگر هنرمند بتواند به گذشته تاریخی و برداشتی عمیق از روح انسانی دست پیداکند می‌تواند تاثیری ماندگار داشته‌باشد و از زمان و مکان خارج شود، آنوقت هنرمندی است‌که برای همه دوران و جامعه انسانی محسوب می‌شود.
در فرایند خلق و آفرینش یک اثر هنری از ایده تا اجرا کدام مرحله مهمترین نقش را ایفا می‌کند؟
هرکدام از مراحل اجرایی یک اثر هنری از ایده تا اجرا از اهمیت ویژه‌ایی برخورداراست چراکه تولد و رشد یک اثر هنری مثل حلقه‌های زنجیری‌است‌که به هم متصل شده و اگر یکی از این حلقه‌ها دچار نقصان شود اتصالی پدید نخواهدآمد. در جریان تکمیل یک اثر هنری پرسش و پاسخی بین هنرمند و اثرش شکل می‌گیرد که بازگشتی به نوع تفکر هنرمند و عمق جهان‌بینی اوست, البته توانایی هنرمند در اجرای اثر مستلزم چشم تیز بین او در بکارگیری طرح، رنگ و آگاهی نسبت به تکنیک اجرایی خواهد بود.
در هنرهای تجسمی پیرو چه مکتب هنری هستید و نقش آفرینی مطالعه از آثار پیشینیان وفلسفه هنر را تا چه اندازه در خلق یک اثر هنری مهم می دانید؟
بی‌شک برای هرکسی‌که در زمینه‌های فرهنگی و هنری فعال است آگاهی او نسبت به تاریخ هنر و فرهنگ الزامی‌است. من هم در حد خودم چنین تلاشی داشته‌ام و بیشتر پیگیر تفکر خردگرا هستم که پیرو آن گرایشم در هنرهای تجسمی عموما فیگوراتیو( فیگوراتیو نه به معنای فیگور!) است.
فضای نقاشی جامعه امروز با حضور این حجم از تضادهای تکنیکال را چطور تفسیر می‌کنید؟
تحلیل تکنیکال یک اثر هنری بدون در نظر گرفتن دلیل شکل‌گیری آن اثر و ارتباط بین فرم، ایده، محتوا در آثار هنری اجتناب ناپذیراست، پس هیچ شکلی را بدون بررسی تاریخ تحول فکری آن نمی‌توان تحلیل کرد. از آنجایی‌که تفسیر عالمانه و عمیقی نسبت به ارتباط این سه در دوران جدید ایران به‌طور دقیق وجود ندارد و تحلیل یک اثر تنها بر مبنای شکل ساده انگاری است، قضاوت در این مورد را به آینده واگذار می‌کنم.
چشم انداز فضای تجسمی ایران را در داخل کشور و سراسر جهان چطور می‌بینید؟
فکر می‌کنم که کرونا باوجود اینکه یک فاجعه جهانی و تاسف باراست ولی باعث یک سری تغییرات اساسی خواهد شد و شاید ما را به تعمق بیشتری وا دارد. اینکه بیشتر به خودمان واقف شویم و کمی بیشتر با تامل به مسائل نگاه کنیم، با فرصتی که بدست آورده‌ایم فرهنگ و تاریخ ملی کشورمان را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم و با خودباوری بیشتری به تولید فرهنگ بپردازیم.
جهانی شدن بدون شناخت کافی از خودمان فقط شعاریست که راه به جایی نمی‌برد، خوشبختانه جوانان امروز به این امر واقف شده‌اند و با مطالعه بیشتر و علاقه وافر به فرهنگ ملی خودمان به‌دنبال راهکاری می‌گردند که بدون کانالیزه شدن، آزادانه هنری بیافرینند که رنگ و بوی ایرانی داشته و البته جهانی هم باشد.
چند وقتی است در فضای مجازی شاهد مصاحبه با هنرمندان نوپا و پیشکسوت هستیم تفسیر شما از این قبیل رویدادها چیست و چه پیشنهادی برای بهتر شدن آن دارید؟
به‌نظر من اتفاق خوبی است به دلیل اینکه فضای مجازی اجازه می‌دهد این گفتگوها در دسترس مخاطبان بیشتری قرار بگیرد و آشنایی با طرز فکر هنرمندان دیگر منحصر به یک کشور و یا یک محل خاص نباشد ولی به هرحال هر رویدادی در عین حال که می‌تواند نقاط مثبت داشته باشد، نقاط ضعفی هم دارد که آن حذف حضور فیزیکی و تاثیر نه فقط گفتار بلکه رفتار و منش هنرمند است که به‌طور حتم به مخاطب آگاهی‌ای از حقیقت هنرمند می‌دهد.
برای هنرمندان نوپا و جوانی که به تازگی پا در عرصه هنر گذاشتند چه پیشنهاد و توصیه‌ایی دارید؟
از وقت و فرصت پیش آمده برای تامل بیشتر استفاده کنند و با عمق بیشتری مسائل را مورد بررسی قرار دهند. فرصت مطالعه با تمرکز حاصل شده و زمان برای پخته کردن یک اثر هنری که جزء لاینفک سیر آفرینش هنری است بدست آمده، هرچند به اجبار.
بازگشت به خود و خلوت و تنهایی یکی از شروط تمرکز است، خلاقیت هنری از درون ممارست و این تمرکز حاصل می‌شود.
هنرمند مورد علاقه ساغر پزشکیان در ایران و خارج از ایران چه شخصیتی است؟
این بستگی به پروژه‌ایی دارد که به دنبالش بوده و هستم، هر هنرمند بزرگی نگاه و تحلیلی از جهان دارد که می‌تواند راهگشای سوال‌های متعدد من در حوزه هنر باشد. اهمیت به تحلیل روح انسان و چگونه مطرح کردن آن در اثر هنری همیشه سوال من در آثار هنری و تجزیه و تحلیل هنرمندان بوده همچنین پاسخ به حل و فهم رخدادهای آن مکان در زمان خودشان همیشه بیشترین جذابیت را برای من داشته و دارد.